UBND phường Đồng Xoàihttps://dongxoai.dongnai.gov.vn/uploads/dongxoai/logo_1.png
Thứ hai - 22/09/2025 09:45
Xem với cỡ chữ
Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công đã mở ra kỷ nguyên độc lập tự do cho dân tộc ta. Tuy nhiên, nền độc lập non trẻ chưa kịp củng cố thì thực dân Pháp đã quay trở lại, âm mưu tái chiếm Đông Dương. Ngày 23/9/1945, tại Sài Gòn - Gia Định, quân Pháp nổ súng đánh chiếm, mở đầu cho cuộc kháng chiến Nam Bộ. Đây là một dấu mốc lịch sử bi tráng, thể hiện ý chí quật cường, tinh thần “thà hy sinh tất cả chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ” của quân và dân ta.
Sau Cách mạng Tháng Tám, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời trong muôn vàn khó khăn: nạn đói, nạn dốt, thù trong giặc ngoài. Trong khi đó, quân Anh lấy danh nghĩa giải giáp quân Nhật đã tiếp tay cho thực dân Pháp quay lại xâm lược. Đêm 22 rạng sáng 23/9/1945, quân Pháp được quân Anh hậu thuẫn đã trắng trợn chiếm trụ sở Ủy ban nhân dân Nam Bộ và nhiều cơ quan đầu não tại Sài Gòn.
Hành động này vấp phải sự phản kháng quyết liệt của Nhân dân Sài Gòn - Chợ Lớn - Gia Định, mở đầu cho một phong trào vũ trang rộng lớn khắp Nam Bộ.
Ngay trong đêm 23/9/1945, Ủy ban Kháng chiến Nam Bộ được thành lập, ra lời kêu gọi toàn dân đứng lên chiến đấu. Và trong sáng 23/9/1945, Chủ tịch Ủy ban Kháng chiến Nam Bộ - đồng chí Trần Văn Giàu phát lời kêu gọi hùng hồn, đanh thép:
“Đồng bào Nam bộ, nhân dân thành phố Sài Gòn.
Anh em công nhân, thanh niên, tự vệ, dân quân, binh sĩ!
Đêm qua, thực dân Pháp đánh chiếm trụ sở chính quyền ta ở trung tâm Sài Gòn. Như vậy là Pháp bắt đầu xâm chiếm nước ta một lần nữa.
Ngày 2-9, đồng bào đã thề quyết hy sinh đến giọt máu cuối cùng để bảo vệ độc lập của Tổ quốc.
Độc lập hay là chết!
Hôm nay, Ủy ban Kháng chiến kêu gọi: Tất cả đồng bào, già, trẻ, trai, gái hãy cầm võ khí xông lên đánh đuổi quân xâm lược. Ai không có phận sự do Ủy ban Kháng chiến giao phó, thì hãy lập tức ra khỏi thành phố…
Hỡi đồng bào!
Từ giờ phút này, nhiệm vụ hàng đầu của chúng ta là tiêu diệt giặc Pháp, tiêu diệt tay sai của chúng.
Hỡi anh em binh sĩ, dân quân, tự vệ! Hãy nắm chặt vũ khí trong tay xông lên đánh đuổi thực dân Pháp, cứu nước. Cuộc kháng chiến bắt đầu!” .
Hưởng ứng Lời kêu gọi của Ủy ban Kháng chiến Nam bộ, đông đảo quần chúng Nhân dân Sài Gòn hăng hái tham gia bảo vệ độc lập với tinh thần và khí thế sục sôi. Các lực lượng tự vệ, công nhân, thanh niên, học sinh… đã đồng loạt dựng chiến lũy, chặn đánh quân Pháp ngay trên đường phố Sài Gòn. Những con đường như: Cây Mai, Bà Quẹo, Phú Lâm… trở thành chiến địa.
Chiều ngày 23/9/1945, Sài Gòn triệt để tổng đình công, không hợp tác với thực dân Pháp. Các công sở, xí nghiệp, cửa hàng đều đóng cửa, chợ không họp, xe ngừng chạy, chướng ngại vật mọc lên khắp nơi. Trong thành phố, 6.500 chiến sĩ đã bám trụ tại các vị trí chiến đấu chống lại thực dân Pháp. Các đơn vị xung phong, Công đoàn và Thanh niên tiền phong lập tức chiếm lĩnh vị trí chiến đấu đánh trả quân địch. Đông đảo quần chúng Nhân dân Sài Gòn hăng hái tham gia bảo vệ độc lập với tinh thần “độc lập hay là chết”, quyết tâm thực hiện lời thề “thà hy sinh tất cả chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ”.
Nhân dân Nam Bộ nổi dậy kháng chiến chống thực dân Pháp
Ngày 26/9/1945, qua Đài Tiếng nói Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi thư cho đồng bào Nam bộ, khẳng định quyết tâm kháng chiến của Trung ương Đảng, Chính phủ và Nhân dân cả nước ta: “Hỡi đồng bào Nam bộ! Nước ta vừa tranh quyền độc lập, thì đã gặp nạn ngoại xâm... Tôi chắc đồng bào cả nước đều chắc vào lòng kiên quyết ái quốc của đồng bào Nam bộ. Chúng ta nên nhớ lời nói oanh liệt của nhà đại cách mạng Pháp: “Thà chết tự do hơn sống nô lệ” ... Phải làm cho thế giới, trước hết là làm cho dân Pháp biết rằng chúng ta là quang minh chính đại. Chúng ta chỉ đòi quyền độc lập, tự do chứ chúng ta không vì tư thù, tư oán, làm cho thế giới biết rằng chúng ta là một dân tộc văn minh, văn minh hơn bọn đi giết người cướp nước. Nước Nam độc lập muôn năm. Đồng bào Nam bộ muôn năm!” .
Ngay ngày hôm đó, Chính phủ đã thành lập các Đoàn quân Nam tiến, Quỹ Nam bộ kháng chiến cũng ra đời, nhân dân quyên góp tiền bạc, quần áo, gạo, thuốc men động viên, cổ vũ đồng bào Nam bộ kháng chiến.
Lực lượng vũ trang cách mạng tham gia phong trào Nam tiến, sát cánh cùng đồng bào Nam bộ và Nam Trung bộ đánh giặc cứu nước
Phong trào nhanh chóng lan rộng khắp Nam Bộ: từ Sài Gòn - Gia Định đến Mỹ Tho, Cần Thơ, Vĩnh Long, Trà Vinh, Bạc Liêu… Lực lượng vũ trang non trẻ đã gây cho địch nhiều tổn thất, làm thất bại âm mưu “đánh nhanh, thắng nhanh” của thực dân Pháp. Ngày 30/9/1945, thực dân Pháp lâm vào thế chân tường phải nhờ vả quân đội Anh để điều đình với Ủy ban nhân dân Nam bộ.
Quân, dân Nam Bộ trong những ngày đầu Nam Bộ kháng chiến
Thắng lợi của Cuộc kháng chiến Nam Bộ năm 1945 là tiếng súng mở đầu cho Toàn quốc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược (1946-1954); khẳng định tinh thần bất khuất, vượt qua mọi gian khó và đứng lên bằng tất cả niềm tin và sức mạnh của nhân dân Nam Bộ. Từ đó, khơi dậy phong trào yêu nước rộng khắp, gắn kết hậu phương - tiền tuyến, Bắc - Nam một lòng, góp phần quan trọng vào việc giữ vững nền độc lập vừa giành được, đồng thời, chứng minh sức sống mãnh liệt của một dân tộc quyết tâm tự chủ.
Nhân dân Sài Gòn nhất tề đứng lên dũng cảm chiến đấu với kẻ thù
Chủ tịch Hồ Chí Minh từng khẳng định: “Đồng bào Nam Bộ là dân nước Việt Nam. Sông có thể cạn, núi có thể mòn, song chân lý ấy không bao giờ thay đổi.” Câu nói ấy đã trở thành biểu tượng bất diệt của tinh thần đoàn kết dân tộc. Ngày 23/9/1945 đã đi vào lịch sử như bản hùng ca mở đầu Nam Bộ kháng chiến, khẳng định chân lý bất diệt: dân tộc Việt Nam quyết không khuất phục trước bất kỳ kẻ thù xâm lược nào. 80 năm đã trôi qua, nhưng hào khí Nam Bộ thành đồng vẫn còn vang vọng, trở thành nguồn sức mạnh tinh thần to lớn để toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta tiếp tục vững bước trên con đường xây dựng một nước Việt Nam độc lập, hùng cường và hạnh phúc.
Kỷ niệm 80 năm Ngày Nam Bộ kháng chiến (23/9/1945-23/9/2025) không chỉ để nhớ về quá khứ hào hùng, mà quan trọng hơn là để mỗi người Việt Nam hôm nay thấy rõ trách nhiệm của mình trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, để đất nước ngày càng hùng cường, phồn vinh, sánh vai cùng cường quốc năm châu như Bác Hồ hằng mong muốn../.
